CİMRİ

(Harpagon adındaki cimri, oğlu Klant ve kızı Eliz ile ya­şamaktadır. Napolili genç Valeri, Eliz'i bir deniz kaza­sından kurtarmış, onu sev­diği için Harpagon'un evi­ne vekilharç olarak girmiş­tir. Klant, Mariyan adlı genç kızla evlenmek istemekte­dir. Gençler evlenemeye-cekleri; Harpagon da bah­çede bir köşeye gömdüğü altınlarının çalınacağı kor­kusu içindedir.

Harpagon, uşağı Fleş'i, kuşkulandığı için kovar; kendisinin Mariyan ile evleneceğini; oğlunu dul bir kadınla, kızını da Anselme adlı varlıklı bir yaşlı ile evlendireceğini açıklar. Eliz, bu evlenmeye razı olmamaktadır. Klant da, Mariyan'la evlen­mek için para araştırmaktayken, babasının kendisine yük­sek faiz ve birtakım işe yaramaz eşyaları satın alma koşuluy­la para vermek istediğini öğrenir. Onunla yüzleşir ve tartışır­lar. Harpagon oğlunu kovar; kendisinden para sızdırmak is­teyen Frosin adlı bir düzenci kadını da aldatmayı başarır.)

1. Sahne

Harpagon: Evet, misafirler gelmeye başladığı zaman; elbi­selerinizi kollayın ha, berbat etmeyin.

Brindavin: Efendim, ceketimin ön tarafında koskoca bir lamba yağı lekesi vardır, bilirsiniz.

Harpagon: Yeter. Dikkatli davranır, arkanı duvardan yana, yüzünü de hep böyle sofradakilere çevirirsin. Sen de hizmet ederken şapkanı hep şöyle tutarsın. (Harpagon, Brindavin'e yağ lekesini nasıl saklayacağını göstermek için şapkasını ce­ketinin önünde tutar.) Sana gelince, kızım, sofradan kaldırıla­cak artıklara göz kulak olur, hiçbir şeyin çarçur olmamasına dikkat edersin. Böyle işler kızlara pek yaraşır. Ondan önce de nişanlını iyi karşılamaya bak, seni ziyarete gelecek, beraber­ce panayıra gideceksiniz. İşitiyor musun?

Eliz: Evet, baba.

Harpagon: Sen de çıtkırıldım oğlum, büyüklüğün şanındandır, deminki kepazeliğini affediyorum ama, sakın kıza su­rat asmaya falan kalkma, emi?

Klant: Ben mi, baba? Surat asmak mı? Ne diye surat asa­yım?

Harpagon: Ne diye olacak? Babaları yeniden evlenen ev­latların ne türlü davrandıklarını, üvey anaya ne gözle bakmak âdetinde olduklarını biliriz. Ama şu zevzekliğini unutmamı is­tiyorsan, aklında olsun, kıza güler yüz göster, elinden geldiği kadar iyi (...)

Jak Usta: Efendim, arabacınızla mı konuşmak istiyorsunuz, yoksa aşçınızla mı? İkisi de benim.

Harpagon: İkisiyle de...

Jak Usta: İyi ama ilk önce hangisiyle?

Harpagon: Aşçı ile.

Jak Usta: Lütfen biraz bekleyin. (Sırtından arabacı pelerini­ni çıkarır, aşçı kılığıyla görünür.)

Harpagon: Bu merasim de ne oluyor, yahu?

Jak Usta: Buyurun, sizi dinliyorum.

Harpagon: Jak Usta, bu akşam yemeğe misafirler davet et­tim.

Jak Usta: Hangi dağda kurt öldü?

Harpagon: Söyle bakayım, bize güzel yemek pişirecek mi­sin?

Jak Usta: Neden pişirmeyelim? Siz yalnız paradan söz edin.

Harpagon: Al sana... Gene para! Başka bir şey bilmezler ki, zaten: "Para, para, para..." para aşağı, para yukarı.

Valeri: Münasebetsizlik olursa bu kadar olur. Bol para ile güzel yemekleri pişirmek de sanki marifetmiş gibi, yahu onu babam da bilir; ben usta diye az para ile sofra donatmasını bilene derim.

Jak Usta: Az para ile sofra donatmak mı?

Valer: Ne sandın ya? (...)

Valeri: Yaşamak için yemeli, yemek için yaşamamalı.

Harpagon: Ya! Duydun mu? Hangi büyük adam söylemiş onu?

Valeri: Adı hatırımdan çıkmış.

Harpagon: Unutma da yaz bana bunu; yemek odasının ocağı üstüne altın yaldızla yazdıracağım.

Moliere (Molyer)